Geschreven door Sifra Schers
Coaching op drijfveren – een kijkje uit de praktijk
In de vorige blog over de manier van coaching van Annemieke ‘coachen op drijfveren’ is de basis achter deze manier van coachen toegelicht. Om wat meer inzicht te krijgen in de praktijk vertelt Annemieke graag over een aantal van haar klanten.
Inzicht bij werknemer – begrip bij werkgever
Annemieke vertelt als eerste meer over ‘type 8’ (dit type heeft als drijfveer lust, maar dan moet lust gezien worden als eenheid van energie). Mensen van dit type willen vooral in hun kracht, in hun energie, blijven zitten en daarvoor is nodig dat zij de touwtjes in handen houden en controle hebben, omdat iemand van dit type niet wil erkennen dat hij op zijn tijd ook gewoon kwetsbaar is. “Het begint met een stukje inzicht: waarom gebeurt dit mij nou? Vanuit je drijfveer heb je een beperkende overtuiging in je hoofd en je werkt er onbewust naar toe dat die overtuiging, die je in je hoofd hebt, klopt. Maar het is een beperkende overtuiging, dus in gesprekken probeer ik mensen inzicht te geven in die beperkende overtuiging. En het mooie is: zo’n overtuiging kun je bijstellen. Die beperkende overtuiging is hun blik op de wereld. Iemand die altijd de touwtjes in handen heeft, die heeft het idee dat als hij deze touwtjes zou laten vieren, dan wordt hem een oor aan genaaid. Terwijl als je de touwtje wat meer laat vieren dan geef je anderen ook wat ruimte. Dat klinkt heel anders. In een veilige omgeving (vaak privésituatie) is het prima om te oefenen om de touwtjes wat meer te laten vieren.
Een klant die in het verleden de touwtjes behoorlijk strak in handen hield, is in het werk uitgevallen. Nu hij ziet hoe hij dat altijd en overal deed, zal hij dat nu nooit meer in die mate doen. Hij heeft nu, door te oefenen in de privésituatie, zelf ervaren wat de uitwerking is, als hij anderen meer ruimte geeft. Het geeft hem een veel meer ontspannen gevoel en een ander contact met zijn omgeving.
In de meeste gesprekken die we voeren, komen er wel weer situaties voorbij en daar reflecteer ik dan op. Als ik hem dan aankijk en de beweging van het trekken aan een touwtje maak, dan zegt de klant, soms met zijn handen in zijn haar: ik deed het weer hè?! Het werkt zo in het systeem van mensen. Als mensen echt hun eigen patroon gaan zien en dat doorbreken, dan ontstaat er ander gedrag. Het begint met een stukje bewustwording dat ze dat aan het doen zijn en mensen kunnen daarna vaak ook met een stukje humor naar zichzelf kijken. Want dan gaan ze herkennen wat ik zeg en dan zeggen ze: oh jee, ik ben het weer aan het doen.
Soms val je nog wel in de kuil, maar dat geeft niet. Dat heeft in ieder geval vaak niet meer dat desastreuze effect als dat het was in het begin. Ik vind dat geweldig om te zien.”
Stimuleren om stappen te zetten
Als de drijfveer / motor angst is (type 6), zijn dit mensen die doorgaans heel erg twijfelen aan zichzelf, heel weinig persoonlijke autoriteit hebben en alles wat ze doen, checken in de buitenwereld om te horen of anderen er ook zo over denken. Dit zijn mensen die enorm loyaal zijn aan hun omgeving. Een van de klanten van Annemieke heeft deze motor: “Mevrouw durft bijna niets te ondernemen. Het is heel bepalend hoe zij tot nu toe door het leven is gegaan. Nu is ze haar baan kwijt geraakt en probeer ik met haar iets nieuws te zoeken. Ze heeft dus heel veel twijfel over zichzelf of ze bepaalde dingen wel kan en vraagt dan ook aan mij: denk je dat ik dit wel zou kunnen? Ze moet zelf gaan zien en geloven dat ze het kan. Ik probeer haar inzicht in haar drijfveer te geven in de hoop dat ze dingen gaat zien en dat ze uiteindelijk meer op zichzelf durft te vertrouwen. Ze heeft bijna 40 jaar een baan gehad, dus het niet zo dat ze niets kan, maar ze zal bij het maken van keuzes als eerste op anderen leunen. Als je daar wat inzicht in kan geven, dat zit ‘m soms in hele kleine dingen, is dat hartstikke mooi.
Zo heb ik bijvoorbeeld doorgevraagd op het feit: waarom heb je het rijbewijs nooit gehaald? Nu ze dat niet heeft, beperkt dat haar kansen en mogelijkheden. Ik heb haar gestimuleerd om een proefles te nemen en dat heeft ze ook in overweging genomen. Ik blijf daar dan naar vragen in de loop van de gesprekken. Op enig moment sprak ze uit dat ze het toch niet ging doen. Ze zag er de meerwaarde niet van en met het openbaar vervoer reizen ervaart ze niet als beperking. Vanuit haar loyaliteit jegens mij, was ze daar toch in gaan meebewegen. Ik complimenteer haar dan dat ze de dingen duidelijk heeft afgewogen en nu vanuit haar persoonlijke autoriteit die keuze zo maakt. Het is een mooie stap in het totale proces.”
Hardnekkige patronen
Annemieke vertelt verder over een andere klant die voor alles wat hij doet en zegt een norm heeft (type 1, woede): “Ik start vaak in de privésituatie, maar dat hoeft altijd het geval te zijn. Het kan ook coaching zijn van de klant naar aanleiding van zijn werksituatie. Zo heb ik een klant die perfectionistisch is en om die reden veelal de dingen zelf wil doen en zelf beslissingen neemt, want dat gaat het zoals hij het wil en goed vindt, dan voldoet het aan zijn norm. Als hij de zaken eigenhandig gaat regelen en dingen niet met zijn werkgever eerst overlegt, wordt hij daarover logischerwijs aangesproken. Hij krijgt dan feedback op zijn werk, waar hij heel veel moeite mee heeft. Als hij dit vertelt als ik weer bij hem ben, dan pak ik weer terug op zijn patroon: kijk, doordat je het niet vraagt en je het op jouw manier, volgens jouw norm regelt, maak je uiteindelijk geen vrienden bij je nieuwe werkgever. Hij verstoorde door zijn eigen initiatief de planning bij de werkgever. Ik leg dan het patroon van zijn type uit, aan de hand van zijn eigen voorbeeld. Ik coach hem dus om minder eigen initiatief te nemen en meer vragen te stellen. Het is niet erg of dom om dingen te vragen. Maar als één van jouw overtuigingen is dat de manier waarop jij de dingen doet, de juiste manier is, maar je wordt er toch op aangesproken, dan heb je iets om over na te denken toch?
Zijn natuur is dat hij het gaat regelen op zijn manier. Toen hij zijn eigen patroon herkende, schrok hij er wel van. Zo hardnekkig kan dus soms een patroon zijn en de gevolgen kunnen ook groot zijn. Dit patroon van mijn klant heb ik ook bij de werkgever neergelegd en hem uitgelegd waarom mijn klant doet wat hij doet. De werkgever vond dat interessant en was ook bereid daar meer rekening mee te houden. De werkgever stimuleerde mijn klant vervolgens actief om meer te vragen als dingen onduidelijk waren.
Deze klant had in het begin van het traject nauwelijks nog een sociaal leven en geen werk. Op dit moment is hij zo blij met het inzicht dat hij nu in zichzelf heeft. Zijn hele omgeving ziet en ervaart nu dat hij zich nu anders aan het gedragen is, de dingen hoeven nu niet meer altijd op zijn manier te gaan. Doordat hij nu zijn eigen patroon heeft doorbroken, levert het zowel op zijn werk als in de privésituatie mooie resultaten op. Het werkt op alle fronten door. Dat ik deze coaching vaardigheden heb en ze kan toepassen binnen mijn werk bij Fith is het cadeautje dat mijn klanten erbij krijgen.”
[pullquote type=”left”]
‘Dat ik deze coaching vaardigheden heb en ze kan toepassen binnen mijn werk bij Fith is het cadeautje dat mijn klanten erbij krijgen.’
[/pullquote]
Annemieke vertelt over één van haar klanten die nu dankzij het inzicht in zijn eigen patroon ook een betere relatie heeft met zijn 2 volwassen dochters. “Hij zat flink dicht op de huid van zijn volwassen dochters, wat de relatie niet echt makkelijker maakte en hij noemt zichzelf nu: versie 2.0. Hij ziet nu zelf dat hij dingen anders is gaan doen en dat dat ook een andere reactie van zijn omgeving geeft. Dat is voor hem zo veel plezieriger.”
Steuntjes in de rug geven
“Bij sommige mensen gebruik ik de wetenschap van de drijfveren meer voor mezelf en voor de manier waarop ik hen benader, maar ga ik dat niet helemaal in theorie uitleggen. Ik stem dat echt af op het individu.” Je moet wel echt goed de Nederlandse taal beheersen en mijn uitleg over de drijfveren moet iemand wel kunnen begrijpen. Ik heb bij één klant zijn drijfveer wel geprobeerd uit te leggen, maar toen ik er later op teruggreep, toen kwam ik erachter dat hij het toch niet begrepen had. Dan laat ik het ook gewoon liggen en benoem ik het niet meer zo specifiek, maar ik gebruik het wel in mijn eigen wijze van benaderen.
Als ik zie dat de klant geen kans ziet om het echt toe te passen in zijn dagelijks leven dan gebruik ik het wel in mijn coaching van de klant zelf. Uiteindelijk werk ik er zelf altijd mee, want feedback krijgen is voor al die 9 menstypen anders, het heeft een andere invloed. Om mensen in beweging te krijgen, vraagt bij de 9 menstypen een andere aanpak.
Als ik merk dat iemand erg onzeker is, maar dat het doorbreken van zijn eigen patroon niet echt lukt, dan blijft de coaching op drijfveren wel terugkomen, maar minder nadrukkelijk. Dan geef ik bijvoorbeeld aan: “goh wat jammer dat je daaraan twijfelt, volgens mij kan je het namelijk wel.” Steuntjes in de rug geven, doe ik dan.
Mensen hebben er het meeste aan als ze er zelf mee kunnen oefenen en hun eigen gedrag gaan herkennen. Dan zijn ze zelf in staat om daarnaar te handelen.”
Het gouden randje
Annemieke sluit af door te vertellen over het type 2 met als drijfveer: trots. “Mensen met de drijfveer trots kunnen zichzelf volledig vergeten, omdat ze iets willen betekenen, toevoegen aan het leven van anderen. Dat ze dat uiteindelijk doen, omdat dat henzelf een gevoel van trots geeft, weten ze niet. Doordat ze er altijd zijn voor anderen, vergeten ze daarbij zichzelf. Want als ze aan zichzelf zouden denken, kunnen ze er niet zijn voor anderen. Als ze iets voor anderen kunnen betekenen en voor de ander kunnen zorgen dan voedt dat hun gevoel van trots. De grootste valkuil is dat, als je altijd iets voor anderen betekent, je je eigen behoeften onderdrukt. Maar die heb je uiteindelijk wel. Die moet je eigenlijk ook voeden, maar mensen van dit type onderdrukken die behoeften. Omdat ze zelf altijd meteen zien wat de behoeften bij anderen zijn, denken ze dat dat andersom ook zo is. Wanneer dat niet door anderen wordt ingevuld, dan worden ze wrokkig of boos. Dan zijn ze teleurgesteld. Zij kunnen zichzelf enorm helpen als ze kunnen (h)erkennen dat ze zelf ook iets nodig hebben. Een vraag die deze mensen zichzelf bijna niet kunnen en durven stellen is: wat heb ik nou nodig? Dat zijn mensen die geven zichzelf helemaal leeg.
[pullquote type=”right”]
‘Dergelijk feedback levert mij een wauw-moment op, die geven een gouden randje aan mijn werk en maken me duidelijk hoe mooi dit (deel van mijn) werk is.’
[/pullquote]
Als je mensen van dit type concreet en direct vraagt: wat heb jij nou nodig? Dan raken ze doorgaans behoorlijk van de kook, dan komen er veel emoties. Ik zeg dan: ik denk wel dat je het weet, maar je moet zelf ook toe durven geven dat jij iets nodig hebt. Daar zit bij jou de winst, dat je meer gaat nadenken over wat jij nodig hebt. Als het inzicht toeneemt, dan gaan we samen voorzichtig kleine acties uitzetten om dit te oefenen.”
Recent bleek een van mijn klanten van dit type te zijn. Zij heeft uitgesproken zo blij te zijn met het feit dat ik door Fith naar haar was toegestuurd, omdat de inzichten die ik haar heb gegeven haar op dit moment enorm helpen. Dergelijk feedback levert mij een wauw-moment op, die geven een gouden randje aan mijn werk en maken me duidelijk hoe mooi dit (deel van mijn) werk is.